Juli 2022 | Productie 87-018-1&2 | Fleischmann 5067K ombouw

In het boek ‘De Erfenis’ kwam ik een bagagewagen tegen die erg op een Duitse tegenhanger leek. Het bleek dat Fleischmann een model in zijn assortiment heeft gehad wat sterk op een Nederlandse wagen leek. Bovendien heeft MKmodelbouwstudio’s een ombouwset in het assortiment. Ik ben echter zelf aan de slag gegaan aangezien de ombouw niet zoveel verandering vraagt.

De Nederlandse Staats Spoorwegen bestelden in Duitsland bagagewagen serie SS D 601-645. Later kwam er nog een vervolgorder met serie SS D 651-725. Het verschil was dat deze rijtuigen twee schuifdeuren in de zijwand kregen.

In 1934 is de serie opgenomen in het bestand van de Nederlandse Spoorwegen. Zij kregen de nummers NS D 4101-4145 en NS D 4146-4220 (dubbele deuren). Een gedeelte van de bagagewagens hebben het volgehouden tot in de vijftiger jaren. Een groot gedeelte is echter omgebouwd tot goederentrein bagagewagen. Voor en na de oorlog hebben ook een aantal wagens hun dakopbouw verloren.

Eén van de rijtuigen die het waarschijnlijk tot ver in de jaren vijftig heeft volgehouden is nummer D 4107. Dit is echter een aanname van mij. Omdat ik voornamelijk naoorlogse modellen bouw heb ik voor dit nummer gekozen.

Gebruikte verf:

• Alabastine spuitplamuur als primer
• Phildie 757 zwart
• Phildie 105 rijtuig groen
• Phildie 351 daken grijs
• Humbrol 21 glans zwart
• AK true metal 460 brass (messing)
• Edding stiften 400, 404, 3000
• Phildie-finish 903 blanke lak

De ombouw

Voordat er aanpassingen gedaan kunnen worden moet eerst het volledige model gedemonteerd worden. Daaropvolgend ben ik begonnen met het chassis.

Voor de naoorlogse versie moeten de lange treden ingekort worden. Alleen bij het bordes en bij de schuifdeuren zitten treden. Daartussen heb ik gedeeltes eruit gesneden.

Aan de bufferbalk aan de zijde van de dichte kopwand heb ik rangeertreden geplaatst. Dit zijn gietdelen van Philotrain (870/70004). Het kunststof van het chassis is erg lastig te lijmen. De meeste secondelijmen pakken niet. Een lijm die wél werkt is Pattex secondelijm voor plastic. Deze lijm met activator lijmt ook PP en PE en dat is hiervoor erg belangrijk. Onderop heb ik ook nog een gastank geplaatst uit wat restjes styreen.

Op de kap zitten een aantal luikjes die ook weg moeten. In het begin hadden de rijtuigen gelijkend aan de Duitse rijtuigen diverse luiken in de zijwanden. Gaandeweg diverse constructiewijzigingen en revisies zijn deze weggehaald en is de wand glad geworden. Met een scherpe scalpel heb ik het reliëf weggesneden en weg geschraapt. Daarna heb ik de wanden glad geschuurd. De handrail is ook een aangegoten onderdeel. Het mooiste is om deze te vervangen voor een los stuk messing draad. Ik heb dit echter niet gedaan.

De aangegoten sluitseinijzers aan de dakrand zijn ook weggehaald. Daarna is het model klaar om opgebouwd te worden.

Allereerst worden er een aantal nieuwe onderdelen op het dak gelijmd. Dit zijn een luchtpijn, lamp ontluchter en regengoten. De plekken zijn nauwkeurig afgetekend.

Daarna moeten er een aantal zaken aan de wanden aangepast gaan worden. De lage kopwand krijgt een deur en seinijzers. Voor de naoorlogse versie die ik bouw zijn dit laaggeplaatste varianten. De oude handgrepen worden los gesneden van de handrails en op de kap gelijmd. Een overloopplaat komt voor de deur met een grendel. Een aantal gaten worden gedicht.

De deur krijgt extra detail met scharnieren en een dakgoot. Tussen de beugels naast de deur komt een ketting. De ketting op bovenstaande foto is later vervangen voor een dunner exemplaar.

De hoge kopwand krijgt ook sluitseijnijzers en handgrepen. De oude aangegoten handgrepen zijn weggesneden en op maat gemaakte handgrepen worden geplaatst. Deze zijn gebogen uit fosforbrons draad. Hier is gekozen voor 0,5mm. Meestal is dit te dik, maar in dit geval past het beter bij het kunststof Fleischmann bordes. 0,35mm is natuurlijk ook mogelijk.

De afbouw

Nadat alle decals zijn geplaatst en de laatste onderdelen van kleur zijn voorzien is het tijd voor een laak blanke lak. Daarna heb ik ook nog de gastank van een lichtgrijze kleur voorzien. Hierdoor valt hij net wat meer op. De kleur van gastanks na 1945 staat vaak ter discussie. In het begin werd het oude schilderreglement nog gehandhaafd en dus werden ze lichtgrijs. In de jaren daarna werd dit steeds vaker zwart. Je ziet dat er ook steeds minder zwarte accenten op de rijtuigen komen. In het geval van deze D heb ik dus het uitgebreide reglement toegepast.

Het eindresultaat